 | ||
|
Dẫn lại ví dụ vụ Dương Chí Dũng bỏ trốn, bà Nga đồng tình với đề nghị áp dụng biện pháp điều tra bí mật với tội phạm tham nhũng của bộ trưởng Công an Trần Đại Quang. Vì theo bà, nếu thủ tục điều tra tiến hành như bình thường thì khả năng đối tượng tham nhũng – vốn có chức quyền – sẽ tận dụng lợi thế đó để xoá dấu vết, tiêu huỷ vật chứng, thậm chí biến mất sau khi bị phát hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên “nếu trao quyền mà thiếu cơ chế kiểm soát thì khả năng lạm dụng có thể xảy ra nên phải xác định nguyên tắc, điều kiện chặt chẽ, đối tượng để áp dụng”, bà Nga lưu ý.
Đối với lực lượng thanh tra, bà Nga cho rằng, để đảm bảo phát huy hiệu quả của thanh tra trong phòng chống tham nhũng và khắc phục việc quá lệ thuộc của ngành thanh tra vào chủ thể quản lý, năm 2010 Quốc hội đã sửa đổi luật Thanh tra theo hướng đảm bảo sự độc lập cần thiết của hoạt động thanh tra, tuy nhiên thực tế nhiều vụ việc thanh tra không tuân thủ nghiêm, như các cuộc thanh tra do Thanh tra Chính phủ thực hiện tại Vinashin và ngân hàng Phát triển. Cụ thể các vi phạm, theo đại biểu này, là thời hạn ra kết luận thanh tra (có vụ vi phạm gấp mười lần thời hạn cho phép); người ra kết luận thanh tra có xu hướng phụ thuộc chủ thể quản lý; trưởng đoàn thanh tra chưa thực hiện trách nhiệm kiến nghị của mình, góp phần dẫn đến người có thẩm quyền thuyên chuyển công tác đối tượng thanh tra (như trong vụ việc ở Vinalines); nội dung kết luận thanh tra không xác định đầy đủ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có vi phạm dẫn đến trách nhiệm chỉ có lãnh đạo doanh nghiệp chứ không hề thấy trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước.
Soi công thức được quốc tế thừa nhận: (tham nhũng = độc quyền + bưng bít thông tin – trách nhiệm giải trình) vào thực tiễn của Việt Nam trong công khai kết luận thanh tra, bà Nga nói: Có bốn hình thức công bố kết luận thanh tra nhưng thường người ra quyết định thanh tra lại chọn hình thức có phạm vi hẹp nhất, dẫn đến, ngay đại biểu Quốc hội như bà muốn tiếp cận kết luận còn khó nói chi công chúng. “Việc hạn chế công chúng tiếp cận kết luận thanh tra đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác chống tham nhũng”, bà Nga bày tỏ. Hay như vai trò của Kiểm toán Nhà nước trong chống tham nhũng, theo bà là chưa được đề cao, địa vị còn nửa vời, bà Nga nói; kiểm toán là công cụ để Quốc hội giám sát Chính phủ nhưng đây không phải là cơ quan của Quốc hội cũng không phải cơ quan của Chính phủ, tổng kiểm toán Quốc hội muốn bầu cũng phải có sự thống nhất của Thủ tướng. Kết luận kiểm toán chưa có giá trị bắt buộc thi hành, chưa bao giờ tổng kiểm toán báo cáo báo tình hình ngân sách hàng năm trước Quốc hội… làm giảm hiệu quả phát hiện tham nhũng, nhất là trong chi ngân sách và đầu tư công.
Xem thêm: Nguyễn Tấn Dũng , Trần Đại Quang
